“පංච කාම සම්පත්තිය සැපයි” කියලා දකිනවා මිසක්, ඒක දුකයි කියලා දකින මාර්ගයක් තියෙනවා ආර්‍යයන්ට. හැබෑයි උඩින් මත්තෙන් බැලුවට කාටවත් හිතෙන්නේ නෑ කොහොමද පංච කාම සම්පත් දුක වෙන්නේ? එහෙම දකින්න ශක්තියක් ඉස්සෙල්ලා නෑ. අන්න, දහම් අහලා, යථාර්තය වැටහිලා තිබුණා නම්, අන්න එතෙන්දි දැනගන්නවා ඒක දුක වෙන්නෙ කොහොමද? මෙන්න මේක අපි ඉස්සෙල්ලා දැනගන්න ඕනේ. කොච්චර භාවනා කළත් නිවන් දකින්න බෑ මෙන්න මේ මූලධර්මය දැනගන්නකන්.
ලස්සන රූපයක් දැක්කහම බලන්නැතුව ඉන්න බෑ, බලන්න ආසයි. හොඳ මිහිරි සද්දයක් ආපුහම ඒක අහන්ඩ ආසයි. ඒකේ කාමාස්වාද විඳින්න ආසයි. සුවඳක් දැක්කහම නිකං ඉන්ඩ බෑ, අරන් ඉඹලා බලන්න ආසයි. රසයක් දැක්කහම ඉන්ඩ බෑ, පහසක් මතක් වුනහම පහස විඳින්න හිතෙනවා. ඒකේ ආසාවෙන් බැඳිලා. මෙන්න මේ තත්වෙට පත්වෙලා ඉන්නවා නම්, එයාට කියනවා “කරවටක් කාම මඩේ එරිලා ඉන්න පුද්ගලයා”
“ස්වාමීනි, දැනටමත් ඔබවහන්සේ දේශනා නොකරපු දහම් කොටස් දේශනා කළ හැටියට මේ භික්ෂූන් අතර නොයෙක් කථා යනවා, කියවෙනවා. දැනටමත් මෙහෙම විපරීත කරගන්නවා නම්, මතු මේ පශ්චිම ජනතාව ඔබවහන්සේ දේශනා කරපු එක කොහොම සුද්ධ කරලා ගනීද?”
“ගෝතමිය, ඒක එච්චර ලොකු දෙයක් නෙමෙයි! යමක් ඇසුරු කරනකොට, යමක් ක්‍රියාත්මක කරනකොට, යමක් කථා කරනකොට, ක්‍රියා කරනකොට, රාගක්ෂය වෙන බව, ද්වේෂ ක්ෂය වෙන බව, මෝහ ක්ෂය වෙන බව, ඒකට හේතු තියෙන බව පේනවා නම්, ඒවා බුද්ධ දේශනා. යමක් ක්‍රියාත්මක කරනකොට රාගක්ෂය වෙන්නේ නැත්නම්, ද්වේෂක්ෂය වෙන්නේ නැත්නම්, මෝහක්ෂය වෙන්නේ නැත්නම්, ඒවා බුද්ධ දේශනා නෙමෙයි! මේකෙන් තෝරාගන්න.”
